Ochrona ścisła, czynna i krajobrazowa
Ochrona ścisła polega na tym, że procesy przyrodnicze zachodzą bez ingerencji człowieka. Dopuszcza się bardzo ograniczone działania, jak utrzymanie drożności szlaków turystycznych i towarzyszącej im infrastruktury, badania naukowe czy zabezpieczenie przeciwpożarowe.
Ochroną czynną objęto obszary, na których można i należy stosować zabiegi ochronne w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów.
Ochrona krajobrazowa jest realizowana przede wszystkim na gruntach prywatnych, a także na niewielkich powierzchniach gruntów będących własnością Parku (grunty orne oraz grunty zajęte przez osady leśne, parkingi, elementy infrastruktury turystycznej i technicznej). Ogólnym celem ochrony krajobrazowej jest zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu, przy jednoczesnym umożliwieniu gospodarczego wykorzystania terenu.
Ochroną czynną objęto obszary, na których można i należy stosować zabiegi ochronne w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów.
Ochrona krajobrazowa jest realizowana przede wszystkim na gruntach prywatnych, a także na niewielkich powierzchniach gruntów będących własnością Parku (grunty orne oraz grunty zajęte przez osady leśne, parkingi, elementy infrastruktury turystycznej i technicznej). Ogólnym celem ochrony krajobrazowej jest zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu, przy jednoczesnym umożliwieniu gospodarczego wykorzystania terenu.
Działania ochronne na obszarach ochrony ścisłej polegają na umożliwieniu przebiegu naturalnych procesów przyrodniczych i obejmują:
1) ochronę przed nieuprawnionym wstępem osób i szkodnictwem;
2) prowadzenie monitoringu przyrodniczego i badań naukowych, w tym instalowanie
niezbędnych do tego urządzeń;
3) zbiór nasion i innego materiału genetycznego, wyłącznie w celach naukowych oraz
zachowania gatunków zagrożonych wyginięciem;
4) oznakowanie obszaru ochrony ścisłej oraz powierzchni badawczych;
5) ochronę przeciwpożarową, w tym okrzesywanie leżących drzew w strefie do 30 m od skraju
dróg publicznych o nawierzchni utwardzonej, wraz z przenoszeniem usuwaniem gałęzi i
chrustu na w odległość minimum 30 m od drogi, utrzymanie niezbędnych dojazdów
pożarowych oraz akcje ratownicze w razie wystąpienia pożarów;
6) utrzymanie przejezdności dróg prowadzących do obszarów, w których będą prowadzone
zabiegi związane z ochroną czynną;
7) ograniczone udostępnienie dla celów edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych;
8) bieżącą konserwację, remonty, modernizację i odtwarzanie infrastruktury turystycznej i
edukacyjnej, w szczególności: szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych, punktów
widokowych, tablic informacyjnych oraz kładek w miejscach podmokłych;
9) utrzymanie drożności szlaków turystycznych;
10) utrzymanie obiektów kulturowych;
11) prowadzenie monitoringu ruchu turystycznego i jego wpływu na przyrodę parku;
12) usuwanie (z pozostawieniem w obszarze) drzew stwarzających zagrożenie, w szczególności
uszkodzonych przez czynniki atmosferyczne, pochylonych, spróchniałych, w związku z
koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom dróg publicznych, szlaków
turystycznych, ścieżek edukacyjnych, pól biwakowych oraz budynków;
13) oczyszczanie z zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego;
14) punktowe działania typu: usuwanie obcych gatunków roślin, usunięcie pozostałości ogrodzeń
dawnych upraw leśnych.
1) ochronę przed nieuprawnionym wstępem osób i szkodnictwem;
2) prowadzenie monitoringu przyrodniczego i badań naukowych, w tym instalowanie
niezbędnych do tego urządzeń;
3) zbiór nasion i innego materiału genetycznego, wyłącznie w celach naukowych oraz
zachowania gatunków zagrożonych wyginięciem;
4) oznakowanie obszaru ochrony ścisłej oraz powierzchni badawczych;
5) ochronę przeciwpożarową, w tym okrzesywanie leżących drzew w strefie do 30 m od skraju
dróg publicznych o nawierzchni utwardzonej, wraz z przenoszeniem usuwaniem gałęzi i
chrustu na w odległość minimum 30 m od drogi, utrzymanie niezbędnych dojazdów
pożarowych oraz akcje ratownicze w razie wystąpienia pożarów;
6) utrzymanie przejezdności dróg prowadzących do obszarów, w których będą prowadzone
zabiegi związane z ochroną czynną;
7) ograniczone udostępnienie dla celów edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych;
8) bieżącą konserwację, remonty, modernizację i odtwarzanie infrastruktury turystycznej i
edukacyjnej, w szczególności: szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych, punktów
widokowych, tablic informacyjnych oraz kładek w miejscach podmokłych;
9) utrzymanie drożności szlaków turystycznych;
10) utrzymanie obiektów kulturowych;
11) prowadzenie monitoringu ruchu turystycznego i jego wpływu na przyrodę parku;
12) usuwanie (z pozostawieniem w obszarze) drzew stwarzających zagrożenie, w szczególności
uszkodzonych przez czynniki atmosferyczne, pochylonych, spróchniałych, w związku z
koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom dróg publicznych, szlaków
turystycznych, ścieżek edukacyjnych, pól biwakowych oraz budynków;
13) oczyszczanie z zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego;
14) punktowe działania typu: usuwanie obcych gatunków roślin, usunięcie pozostałości ogrodzeń
dawnych upraw leśnych.
Działania ochronne na obszarach ochrony czynnej polegają na wspomaganiu naturalnych procesów przyrodniczych, w tym procesów regeneracji, sukcesji i unaturalniania się ekosystemów, zgodnie z przyjętymi założeniami i wyznaczonymi celami ochrony.
W zależności od celów planowanych do osiągnięcia, w ramach ochrony czynnej wprowadza się cztery kierunki działania: zachowawczy, stabilizujący, renaturyzacyjny i rekonstrukcyjny.
W zależności od celów planowanych do osiągnięcia, w ramach ochrony czynnej wprowadza się cztery kierunki działania: zachowawczy, stabilizujący, renaturyzacyjny i rekonstrukcyjny.
Kierunek zachowawczy dotyczy obszarów, w których mają przebiegać naturalne procesy przyrodnicze, z ograniczeniem działań ochronnych jedynie do określonych przypadków. W ekosystemach wodnych ma zastosowanie dla niewielkich jezior oraz większości rzek, w tym także odcinka Czarnej Hańczy powyżej jeziora Wigry.
W kierunku zachowawczym dopuszcza się działania ochronne takie jak w ochronie ścisłej, a dodatkowo jest możliwe:
a) prowadzenie punktowych restytucji lub reintrodukcji gatunków oraz aktywnej ochrony ich
siedlisk;
b) restytucja gatunków ryb, w szczególności siei (Coregonus lavaretus) w jeziorach Parku, w
szczególności w Jeziorze Białym Wigierskim;
d) usuwanie roślinności zasłaniającej osie i punkty widokowe oraz otwarcia widokowe.
W kierunku zachowawczym dopuszcza się działania ochronne takie jak w ochronie ścisłej, a dodatkowo jest możliwe:
a) prowadzenie punktowych restytucji lub reintrodukcji gatunków oraz aktywnej ochrony ich
siedlisk;
b) restytucja gatunków ryb, w szczególności siei (Coregonus lavaretus) w jeziorach Parku, w
szczególności w Jeziorze Białym Wigierskim;
d) usuwanie roślinności zasłaniającej osie i punkty widokowe oraz otwarcia widokowe.
Kierunek stabilizujący obejmuje obszary, w których należy utrzymać istniejący stan ekosystemów (ograniczać procesy sukcesyjne), przez zachowanie obecnie wykształconych, bądź wykształcających się struktur biotycznych. Poprzez aktywną ochronę ich siedlisk działania ochronne służą zachowaniu cennych gatunków roślin i zwierząt.
1. W ekosystemach leśnych kierunek stabilizujący polega na prowadzeniu cięć ograniczających procesy sukcesyjne w zbiorowiskach kontynentalnych borów sosnowych świeżych (Peucedano-Pinetum). Dotyczy to również subborealnych borów mieszanych (Serratulo–Pinetum) znajdujących się w sąsiedztwie lasów zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, których wiek przekracza 100 lat i w składzie gatunkowym panuje bądź współpanuje świerk (jest to strefa buforowa, która z założenia ma ograniczyć m.in. przemieszczanie się kornika drukarza w kierunku lasów gospodarczych, przez usuwanie zasiedlonych drzew). Zabiegi ochrony czynnej stabilizującej zmierzają do:
a) utrzymania obecnej struktury gatunkowej i kształtowania struktury przestrzennej drzewostanu, w tym wprowadzania odnowienia gatunków drzew typowych charakterystycznych dla określonego typu siedliskowego lasu (siedliska leśnego);
b) zachowania i wzmocnienia odporności biologicznej i stabilności;
c) inicjowania oraz wspomagania odnowienia naturalnego gatunków drzew typowych dla siedliska leśnego;
d) stopniowego zwiększania ilości martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu.
2. W ekosystemach nieleśnych kierunek stabilizujący polega na utrzymaniu obecnego sposobu użytkowania, przez prowadzenie systematycznych zabiegów, takich jak wykaszanie roślinności zielnej (w tym trzciny) oraz usuwanie pojawiających się krzewów i drzew, połączone ze zbiorem fitomasy. Zaliczono do niej głównie śródleśne płaty siedliska 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) oraz torfowiska mające tendencję do zarastania.
3. W ekosystemach wodnych ochroną czynną stabilizującą objęto większość jezior harmonijnych, z jeziorem Wigry na czele. Działania stabilizujące są ukierunkowane na utrzymanie dobrego stanu ekologicznego, przez sterowanie strukturą ichtiofauny (działania bezpośrednie w jeziorach) oraz na działania ograniczające tempo eutrofizacji wód (działania pośrednie w zlewniach jezior i dopływających rzek). Dopuszcza się zarybianie rodzimymi gatunkami, okresowe odłowy regulacyjne, inicjowanie (wspomaganie) rozrodu rodzimych hydrobiontów, w szczególności przez poprawę warunków siedliskowych na tarliskach oraz ograniczanie nadmiernej śmiertelności.
1. W ekosystemach leśnych kierunek stabilizujący polega na prowadzeniu cięć ograniczających procesy sukcesyjne w zbiorowiskach kontynentalnych borów sosnowych świeżych (Peucedano-Pinetum). Dotyczy to również subborealnych borów mieszanych (Serratulo–Pinetum) znajdujących się w sąsiedztwie lasów zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, których wiek przekracza 100 lat i w składzie gatunkowym panuje bądź współpanuje świerk (jest to strefa buforowa, która z założenia ma ograniczyć m.in. przemieszczanie się kornika drukarza w kierunku lasów gospodarczych, przez usuwanie zasiedlonych drzew). Zabiegi ochrony czynnej stabilizującej zmierzają do:
a) utrzymania obecnej struktury gatunkowej i kształtowania struktury przestrzennej drzewostanu, w tym wprowadzania odnowienia gatunków drzew typowych charakterystycznych dla określonego typu siedliskowego lasu (siedliska leśnego);
b) zachowania i wzmocnienia odporności biologicznej i stabilności;
c) inicjowania oraz wspomagania odnowienia naturalnego gatunków drzew typowych dla siedliska leśnego;
d) stopniowego zwiększania ilości martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu.
2. W ekosystemach nieleśnych kierunek stabilizujący polega na utrzymaniu obecnego sposobu użytkowania, przez prowadzenie systematycznych zabiegów, takich jak wykaszanie roślinności zielnej (w tym trzciny) oraz usuwanie pojawiających się krzewów i drzew, połączone ze zbiorem fitomasy. Zaliczono do niej głównie śródleśne płaty siedliska 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) oraz torfowiska mające tendencję do zarastania.
3. W ekosystemach wodnych ochroną czynną stabilizującą objęto większość jezior harmonijnych, z jeziorem Wigry na czele. Działania stabilizujące są ukierunkowane na utrzymanie dobrego stanu ekologicznego, przez sterowanie strukturą ichtiofauny (działania bezpośrednie w jeziorach) oraz na działania ograniczające tempo eutrofizacji wód (działania pośrednie w zlewniach jezior i dopływających rzek). Dopuszcza się zarybianie rodzimymi gatunkami, okresowe odłowy regulacyjne, inicjowanie (wspomaganie) rozrodu rodzimych hydrobiontów, w szczególności przez poprawę warunków siedliskowych na tarliskach oraz ograniczanie nadmiernej śmiertelności.
Kierunek renaturyzacyjny obejmuje obszary, w których regulacji podlega skład gatunkowy roślinności dla osiągnięcia jak największej zgodności z potencjalnym zbiorowiskiem roślinnym.
1. W ekosystemach leśnych kierunek renaturyzacyjny dotyczy drzewostanów, w których wskazane jest przyspieszenie procesów uzyskania składu gatunkowego i struktury zbliżonej do takiej, jaka występuje w lasach naturalnych. Rezultatem zabiegów mają być drzewostany stabilne, trwałe i odporne na czynniki biologiczne. Kierunek renaturyzacyjny jest realizowana przez:
a) wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów przez podsadzenia, inicjowanie i popieranie odnowienia naturalnego oraz tworzenie właściwych warunków wzrostu młodego pokolenia lasu;
b) odnawianie części naturalnych luk i pielęgnację gleby, w tym melioracje agrotechniczne, podsadzenia, ochronę odnowień przed nadmiernymi uszkodzeniami przez zwierzęta, pielęgnację gleby oraz zabiegi o charakterze czyszczeń wczesnych;
c) poprawę struktury gatunkowej i przestrzennej drzewostanów oraz ich odporności biologicznej, przez stosowanie cięć rozluźniających, w tym zabiegów o charakterze czyszczeń i trzebieży;
d) zapobieganie powierzchniowemu zamieraniu drzewostanów powodowanemu przez czynniki biotyczne i abiotyczne, przez zastosowanie cięć o charakterze sanitarnym;
e) stopniowe zwiększanie ilości martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu.
2. W lądowych ekosystemach nieleśnych kierunek renaturyzacyjny zmierza ku korzystnym zmianom w istniejącej roślinności, przez zmianę warunków siedliskowych (np. podniesienie poziomu wód gruntowych) bądź przez kompleksową zmianę dotychczasowej formy użytkowania (np. zaprzestanie intensywnego koszenia, nawożenia i dosiewania traw).
1. W ekosystemach leśnych kierunek renaturyzacyjny dotyczy drzewostanów, w których wskazane jest przyspieszenie procesów uzyskania składu gatunkowego i struktury zbliżonej do takiej, jaka występuje w lasach naturalnych. Rezultatem zabiegów mają być drzewostany stabilne, trwałe i odporne na czynniki biologiczne. Kierunek renaturyzacyjny jest realizowana przez:
a) wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów przez podsadzenia, inicjowanie i popieranie odnowienia naturalnego oraz tworzenie właściwych warunków wzrostu młodego pokolenia lasu;
b) odnawianie części naturalnych luk i pielęgnację gleby, w tym melioracje agrotechniczne, podsadzenia, ochronę odnowień przed nadmiernymi uszkodzeniami przez zwierzęta, pielęgnację gleby oraz zabiegi o charakterze czyszczeń wczesnych;
c) poprawę struktury gatunkowej i przestrzennej drzewostanów oraz ich odporności biologicznej, przez stosowanie cięć rozluźniających, w tym zabiegów o charakterze czyszczeń i trzebieży;
d) zapobieganie powierzchniowemu zamieraniu drzewostanów powodowanemu przez czynniki biotyczne i abiotyczne, przez zastosowanie cięć o charakterze sanitarnym;
e) stopniowe zwiększanie ilości martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu.
2. W lądowych ekosystemach nieleśnych kierunek renaturyzacyjny zmierza ku korzystnym zmianom w istniejącej roślinności, przez zmianę warunków siedliskowych (np. podniesienie poziomu wód gruntowych) bądź przez kompleksową zmianę dotychczasowej formy użytkowania (np. zaprzestanie intensywnego koszenia, nawożenia i dosiewania traw).
Kierunek rekonstrukcyjny obejmuje obszary, na których konieczna jest zasadnicza zmiana obecnego zbiorowiska roślinnego. Zaplanowana jest w leśnych siedliskach grądu subkontynentalnego (9170-2), w silnie przekształconych antropogenicznie i zdominowanych przez gatunki iglaste drzewostanach, które w najbliższym czasie nie rokują znaczącej poprawy struktury w kierunku dostosowania się do zajmowanego siedliska. Są to drzewostany w przedziale wiekowym około 80-120 lat, pozbawione typowych dla grądów gatunków, albo takie, w których zasoby gatunków grądowych są na tyle małe, że nie rokują w najbliższym dwudziestoleciu znacznego wzrostu ich udziału.
Działania rekonstrukcyjne mają za zadanie doprowadzenie do poprawy wskaźników specyficznej struktury i funkcji:
a) zwiększenia udziału liściastych gatunków drzew grądowych, w szczególności grabu pospolitego (Carpinus betulus), lipy drobnolistnej (Tilia cordata), klonu zwyczajnego (Acer platanoides), dębu szypułkowego (Quercus robur) oraz w wilgotniejszych miejscach rodzimych wiązów (Ulmus sp.) i jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior);
b) zwiększenia ilości drewna martwego, w szczególności drzew wielkowymiarowych o grubości >50 cm, mierzonej w pierśnicy martwych drzew stojących, a w przypadku kłód leżących w grubszym końcu kłody;
c) zmniejszenia udziału gatunków obcych ekologicznie, w szczególności sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris) i świerka pospolitego (Picea abies) oraz zahamowania ekspansji gatunków obcych geograficznie, w tym czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina), dębu czerwonego (Quercus rubra), robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia) i klonu jesionolistnego (Acer negundo).
Działania rekonstrukcyjne mają za zadanie doprowadzenie do poprawy wskaźników specyficznej struktury i funkcji:
a) zwiększenia udziału liściastych gatunków drzew grądowych, w szczególności grabu pospolitego (Carpinus betulus), lipy drobnolistnej (Tilia cordata), klonu zwyczajnego (Acer platanoides), dębu szypułkowego (Quercus robur) oraz w wilgotniejszych miejscach rodzimych wiązów (Ulmus sp.) i jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior);
b) zwiększenia ilości drewna martwego, w szczególności drzew wielkowymiarowych o grubości >50 cm, mierzonej w pierśnicy martwych drzew stojących, a w przypadku kłód leżących w grubszym końcu kłody;
c) zmniejszenia udziału gatunków obcych ekologicznie, w szczególności sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris) i świerka pospolitego (Picea abies) oraz zahamowania ekspansji gatunków obcych geograficznie, w tym czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina), dębu czerwonego (Quercus rubra), robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia) i klonu jesionolistnego (Acer negundo).
Ochroną krajobrazową są objęte przede wszystkim grunty prywatne, a także niewielkie powierzchnie gruntów będących w użytkowaniu wieczystym lub własnością Parku. Ochrona krajobrazowa ma na celu zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu, przy jednoczesnym umożliwieniu gospodarczego wykorzystania terenu. Proponowane poniżej działania mają na gruntach prywatnych charakter postulatywny, gdyż zarządzający Parkiem nie mogą narzucać właścicielom zmiany dotychczasowych sposobów gospodarowania, jeśli sposoby te nie zostały określone w prawie lokalnym, w szczególności w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wykonanie działań będzie zależało od zgody właściciela obszaru, ewentualnie na podstawie porozumienia zawartego z dyrektorem Parku, albo na podstawie zobowiązania podjętego w związku z korzystaniem z programów wsparcia z tytułu dochodowości (np. programów rolno-środowiskowo-klimatycznych).
Działania ochronne na obszarach ochrony krajobrazowej powinny być zróżnicowane w zależności od celów i sposobów działania.
Działania ochronne na obszarach ochrony krajobrazowej powinny być zróżnicowane w zależności od celów i sposobów działania.
Kierunek zachowawczy powinien obejmować tereny, na których konieczne jest utrzymanie naturalnych procesów rozwojowych roślinności i w związku z tym zaleca się wyłączenie odpowiednich gruntów z użytkowania, lub użytkowanie sporadyczne (przygodne), albo też takie, które nie wpływa na naturalną dynamikę zbiorowisk roślinnych. W uzasadnionych przypadkach możliwe są działania selektywne, dotyczące jedynie wybranych fragmentów ekosystemów, np. doraźne usuwanie inwazyjnych obcych gatunków roślin i zwierząt, karczowanie grup drzew i krzewów, rozrastających się płatów trzciny. W większości przypadków do tego kierunku ochrony zaliczono grunty traktowane jako nieużytki, związane z brzegami wód, lasami bagiennymi, zaroślami, turzycowiskami i trzcinowiskami. W przypadku ekosystemów wodnych podlegających ochronie krajobrazowej zachowawczej (dotyczy to jednego, zanikającego zbiornika wodnego – jeziorka Błotnistego) zaleca się ograniczenie nawożenia pól uprawnych, łąk i pastwisk w strefie do 100 m od brzegu, oraz utrzymanie użytków zielonych i nieprzekształcanie ich na grunty orne.
Kierunek stabilizujący powinien obejmować ekosystemy, leśne, nieleśne i wodne oraz ich kompleksy i układy przestrzenne. Zaleca się w nich utrzymanie obecnego sposobu użytkowania. W strefie do 100 m wokół ekosystemów wodnych powinno się ograniczyć stosowanie nawożenia pól uprawnych, łąk i pastwisk, ograniczyć zamianę użytków zielonych na orne oraz zalecać utrzymywanie lub wprowadzanie trwałej pokrywy roślinnej. Należałoby też wykluczyć działalność zmieniającą charakter mozaiki przestrzennej siedlisk (np. zmianę stosunków wodnych, wprowadzanie zabudowy). Głównymi obiektami podlegającymi ochronie krajobrazowej o kierunku stabilizującym powinny być przestrzenne kompleksy zbiorowisk lądowych, obejmujące przede wszystkim:
a) 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) oraz inne postacie łąk i pastwisk świeżych, które powinny w założeniu tworzyć dynamiczny (zmieniający się czasowo i przestrzennie) układ uprawowo-pastwiskowo-łąkowy,
b) łąki wilgotne ze związków Calthion, Alopecurion, Filipendulion, które z racji niekorzystnych tendecji do zanikania powinny pozostać niezmienione w użytkowaniu,
c) zbiorowiska segetalne (Vicietum tetraspermae, Papaveretum argemones, Consolido-Brometum) z udziałem rzadkich gatunków dawnych upraw, ale też oraz zbiorowiska pougorowe z klasy Agropyretea intermedio-repentis,
d) ciepłolubne okrajki Trifolio-Geranietea, których ekstensywne użytkowanie powinno pozostać niezmienione,
e) płaty łozowisk (Betulo-Salicetum repentis i Salicetum pentandro-cinereae) i turzycowisk ze związku Magnocaricion, tworzące układy mozaikowe w krajobrazie rolniczym w sąsiedztwie zbiorowisk segetalnych, ugorowych i łąkowych, gdzie należy podjąć wysiłki, by powstrzymać naturalną sukcesję i ustabilizować jednocześnie tradycyjną fizjonomię zaroślowo-szuwarową.
a) 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) oraz inne postacie łąk i pastwisk świeżych, które powinny w założeniu tworzyć dynamiczny (zmieniający się czasowo i przestrzennie) układ uprawowo-pastwiskowo-łąkowy,
b) łąki wilgotne ze związków Calthion, Alopecurion, Filipendulion, które z racji niekorzystnych tendecji do zanikania powinny pozostać niezmienione w użytkowaniu,
c) zbiorowiska segetalne (Vicietum tetraspermae, Papaveretum argemones, Consolido-Brometum) z udziałem rzadkich gatunków dawnych upraw, ale też oraz zbiorowiska pougorowe z klasy Agropyretea intermedio-repentis,
d) ciepłolubne okrajki Trifolio-Geranietea, których ekstensywne użytkowanie powinno pozostać niezmienione,
e) płaty łozowisk (Betulo-Salicetum repentis i Salicetum pentandro-cinereae) i turzycowisk ze związku Magnocaricion, tworzące układy mozaikowe w krajobrazie rolniczym w sąsiedztwie zbiorowisk segetalnych, ugorowych i łąkowych, gdzie należy podjąć wysiłki, by powstrzymać naturalną sukcesję i ustabilizować jednocześnie tradycyjną fizjonomię zaroślowo-szuwarową.
Kierunek renaturyzacyjny powinien obejmować tereny, na których istnieje potrzeba dokonania zmian w istniejącej roślinności przez zmianę warunków siedliskowych, w tym np. podniesienia poziomu wód gruntowych czy zmiany dotychczasowej formy użytkowania.
Kierunek podstawowy powinien obejmować tereny, na których potrzebne jest jedynie zachowanie ogólnej struktury krajobrazu, istnieje możliwość przekształceń szaty roślinnej i zmiany użytkowania terenu, w tym rozwoju zabudowy.
W praktyce ochronnej stosujemy pojęcie ochrony biernej, do której zalicza się obszary objęte ochroną ścisłą, ochroną czynną w kierunku zachowawczym i ochroną krajobrazową w kierunku zachowawczym.
Strefy ochronne Wigierskiego Parku Narodowego
Fragmenty mapy stref ochronnych Wigierskiego Parku Narodowego z 2014 roku.
Wybrane zostały najchętniej odwiedzane okolice parku.
Wybrane zostały najchętniej odwiedzane okolice parku.